TAJUK 7 : KAEDAH PENILAIAN BAHASA

PENILAIAN MELALUI KONTRAK PEMBELAJARAN

PENGENALAN
Dalam usaha menggalakkan pembelajaran kendiri, para pelajar juga patut diberi hak untuk menentukan apa yang hendak dipelajari, bagaimana pembelajaran itu akan dilaksanakan dan dihasilkan dalam jangka waktu yang ditetapkannya sendiri, bahkan juga corak penilaian tugasannya itu. Antara kaedah yang paling berkesan untuk tujuan ini ialah penggunaan kontrak pembelajaran.

KONSEP
Kontrak Pembelajaran atau dikenali sebagai Perjanjian Pembelajaran merupakan persetujuan atau kontrak yang dibuat antara guru dengan pelajarnya (secara individu/kumpulan) berhubung dengan tugasan yang dibuat secara bertulis.
Persetujuan meliputi kriteria-kriteria yang berkaitan dengan tugasan seperti :-
• Bentuk akhir tugasan dihasilkan
• Bagaimana tugasan dihasilkan (individu atau kumpulan?)
• Tempoh menyiapkan tugasan/tarikh tugasan dihantar kepada guru
• Kaedah penilaian dibuat (secara proses atau hasil akhirnya sahaja)
• Tindakan/akibat yang akan diterima oleh pihak yang gagal mematuhi kontrak
Kontrak biasanya ditandatangani oleh kedua-dua pihak yang bersetuju dengan syarat-syarat atau kriteria yang disenaraikan.

FUNGSI KONTRAK PEMBELAJARAN
Kontrak pembelajaran penting dalam pembelajaran untuk membolehkan pelajar :-
• mengenal pasti dan merekod objektif dan matlamat pembelajaran kendiri
• kaedah yang akan diambil untuk mencapai matlamat jangka masa pelaksanaan dan penghasilannya
• bukti menunjukkan objektif tercapai
• bagaimana dan pada tahap mana hasil pembelajaran akan dinilai
• Memberi peluang pelajar menentukan matlamat pembelajaran masing-masing mengikut minat dan keupayaan sendiri
• Menghasilkan kerja yang terancang
• Membantu pelajar membuat refleksi sepanjang proses kerjanya

BAGAIMANA KONTRAK PEMBELAJARAN DIGUNAKAN ?
Kontrak pembelajaran digunakan dengan pelbagai cara, antaranya:-
1. Penilaian objektif tugasan
• Objektif ditentukan oleh guru sementara pelajar menetapkan pelaksanaannya ATAU
• Beberapa set objektif disarankan oleh guru, pelajar memilih mana-mana yang difikirkan sesuai ATAU
• Pelajar merangka beberapa objektif, dan kemudian pilih mana-mana paling sesuai dengan persetujuan guru
2. Hasil Pembelajaran
• Pelajar bertanggungjawab terhadap strategi pembelajaran, bentuk tugasannya (sama ada dalam bentuk portfolio, laporan kajian, rencana dll)
• Jenis atau bentuk hasil pembelajaran telah ditentukan oleh guru
3. Penilaian
• Pelajar menyatakan gred yang diharapkan dan sistem pengredan untuk keseluruhan proses pelaksanaan tugasan ATAU
• Gurum menentukan sistem pengredan untuk kaedah penilaian keseluruhan proses pelaksanaan tugasan ATAU
• Gred akhir dibincang dan dipersetujui antara guru dan pelajar berdasarkan kriteria yang ditentukan ATAU
• Penilaian dibuat oleh pelajar dan rakan sebaya. Guru hanya memantau penilaian tersebut untuk menjamin kesahan dan kebolehpercayaanny

FORMAT / BENTUK KONTRAK
Kontrak pembelajaran dibuat dalam pelbagai bentuk mengikut keperluan tugasan dan pihak yang terlibat. Kontrak boleh dibuat secara formal, dimana prosedurnya dinyatakan dengan jelas dan rapi. Ia boleh juga dibuat secara tidak formal,tetapi terancang dan jelas.
PERINGATAN:
Dalam kontrak pembelajaran, penilaian selalunya berpusatkan pelajar, sementara penggredan perlu dikawal oleh guru. Senarai semak bagi butiran yang hendak dinilai, dan bagaimana penggredan dibuat perlu dilampirkan dan persetujui oleh pihak yang terlibat 

 

 

Penilaian Melalui Soal Jawab

Ø Ia membawa maksud seorang guru akan dapat menilai murid2nya melalui soal jawab yang dilaksanakan di dalam kelas.

Ø Sesi soal jawab yang dilaksanakan selepas sesuatu sesi pengajaran dan
pembelajaran bertujuan untuk mengetahui sejauhmanakah kefahaman murid tentang pelajaran yang telah diajar.

Ø Melalui soal jawab juga membolehkan guru mengetahui kelemahan murid dalam sesuatu topik / tajuk pelajaran.

Ø Kemudian, guru akan mencari jalan penyelesaian terhadap masalah tersebut.

 

TAJUK 6 : KAEDAH PENILAIAN BAHASA

PENILAIAN MELALUI PORTFOLIO

Apakah portfolio?

· Satu kaedah yang digunakan untuk mengumpul dan merekodkan bukti pencapaian pelajar dalam satu jangka masa yang dipersetujui.

Ciri-ciri portfolio.

· Dokumentasi berstruktur yang memerlukan pelaksanaan perancangan dan penilaian yang teliti.

· Proses pembelajaran secara portfolio dijalankan secara kolaboratif untuk mencapai kefahaman dan mendokumentasikan pemikiran secara kritis dan kreatif serta pemilihan maklumat dari fakta dari peringkat awal hingga akhir.

· Menggalakkan pembelajaran secara interaktif melalui kerjasama dan bantuan daripada pelbagai pihak.

· Kandungan portfolio terdiri daripada maklumat secara urutan dan mestilah logik.

Portfolio bersifat reflektif yang dirangsang melalui persoalan.

Penilaian Portfolio

· Penilaian berbentuk lebih terbuka (broad based) dan seimbang.

· Tugasan portfolio dapat dipantau melalui peta perkembangan pelajar yang boleh dinilai melalui bukti-bukti lain.

· Proses penilaian perlu dijalankan secara berterusan supaya dapat mencerminkan perkembangan pelajar dari semasa ke semasa mengikut kriteria yang telah dipersetujui bersama.

Jenis-jenis Portfolio yang boleh dibina.

1. Porfolio kerja harian

2. Portfolio hasil terbaik

3. Portfolio dokumen.

1. Portfolio Kerja Harian

· Bahan yang dikumpul untuk menghasilkan tugasan dalam satu jangka waktu yang diberikan.

· 

Portfolio Hasil Terbaik

· Dipilih bersumberkan hasil terbaik daripada portfolio kerja harian.

· Berbentuk sumatif

· Contohnya;

Hasil lukisan yang terbaik daripada bebrapa lukisan yang dibuat dan dikumpulkan di dalam folio kerja terbaik.

3. Portfolio Dokumen

· Hasil tugasan kecil yang dijalankan semasa mengumpul bahan pada satu jangka masa tertentu untuk menyempurnakan kerja tugasan.

· Contohnya;

Hasil lukisan daripada warna tersebut.

Kegunaan Portfolio

· Membolehkan guru menggunakan bukti portfolio bersama rekod anekdot guru untuk membuat penilaian secara holistik.

· Mengekalkan galakkan pelajar untuk mengawal dan memantau perkembangan pelajar

· Membolehkan guru memantau perkembangan pembelajaran pelajar dengan menggunakan peta perkembangan.

· Mempelbagaikan bukti penilaian seperti rekod pemerhatian dan penilaian, nota anekdot, rekod pelaksanaan tugaan dan kadar pencapaian hasil kerja pelajar.

· Membolehkan penilaian dalam bidang afaktif tentang usaha dan aplikasi dapatan melalui pemerhatian tingkahlaku, pengelibatan dalam kelas, inisiatif, kerjasama, ketabahan dan komitmen sewaktu membina portfolio.

Merekod Penilaian Portfolio

• Terdapat dua cara merekod penilaian portfolio iaitu menggunakan skala dan menggunakan kaedah senarai semak.
• Penilaian awal – penilaian merentasi tugasan bertulis mengikut kriteria dengan skala – senarai ciri-ciri paling penting – penetuaan gred.

Kriteria penilaian

1. Struktur dan organisani
2. Strategi pengurusan
3. Variasi isi yang sesuai
4. Struktur ayat dan gaya bahasa
5. Senaraikan ciri. Ini akan menentukan markah portfolio, tentukan wajaran markah bagi setiap ciri.
6. Mengambil kira markah yang diberikan kepada tiap-tiap peringkat dan bukti-bukti lain setiap nota anekdot dan refleksi pelajar.
7. Skala berkadar atau berkala boleh digunakan.

PENILAIAN MELALUI PEMERHATIAN

Pemerhatian secara berterusan dan mengikut jangka masa waktu yang diperlukan atau ditentukan bagi membantu guru dalam mendapatkan maklumbalas tentang keberkesanan P&P.

· Meliputi aspek kognitif , afaktif dan psikomotor.

· Boleh guna senarai semak, rekod anekdot, dan rekod profile.

· Pemerhatian berlaku antara guru, dan antara pelajar dengan pelajar.

· Pemerhatian juga dibuat oleh guru terhadap keberkesanan bahan dan komunikasi pelajar dengan bahan dan pelbagai situasi persekitaran.

· Perkara yang perlu diambil semasa dibuat pemerhatian;

1. Kualiti Pemerhatian

2. Bentuk perancangan

3. Merekod penilaian pemerhatian

4. Jenis Pemerhatian

5. Strategi pelaksanaan

6. Fungsi penilaian melalui pemerhatian.

Kualiti Pemerhatian

· Pengetahuan mendalam dalam bidang tugasnya dan perihatin dengan persekitarannya.

· Guru perlu peka terhadap perubahan yang berkaitan dengan bahan.

· Yakin dengan keputusan yang dibuat dan keputusan yang diambil.

· Ikhlas dan jujur serta adil dalam membuat keputusan yang diambil terhadap sesuatu.

· Tekal dan stabil dalam penilaiannya.

Bentuk Perancangan

· Menyediakan alat yang releven dan menentukan kaedah untuk mentadbirnya.

· Menetukan teknik menganalisis, mentafsir, merekod dan melapor.

· Merangka tindaksusul yang akan dijalankan mengikut konsekuan yang dijalankan daripada pemerhatian.

Merekod penilaian pemerhatian

· Rekod pemerhatian harus menggambarkan perubahan tingkahlaku secara tersusun dari segi:

a) Pendekatan, kaedah individu atau berkumpulan

· Semasa menjalankan pemerhatian dan hasil pendekatan atau pengubahsuaian cara pelaksanaan perlu direkod dengan jelas

b) Menjalankan Tugasan

· Cara individu mengendalikan tugasannya dan setiap hasil yang diperoleh dihurai dengan tepat .

c) Cara merekodkan dapatan dan rumusan

· Dapatan dan rumusan hendaklah direkod mengikut urutan yang betul.

d) Tindakan Susulan

· Rekod pemerhatian hendaklah juga jelaskan tindakkan susulan hasil yang akan dicapai.

Rekod anekdot

· Boleh digunakan untuk menialai kecekapan atau kecerdasan individu dalam bidang tertentu seperti berikut:

1. Kecekapan linguistik (bidang bahasa)

2. Melihat kecekapan dalam bidang-bidang tertentu

3. Muzik

4. Kecekapan (body khanisthetic)

5. Kecekapan intrapersonal

6. Kecekapan interpersonal

Kecekapan Linguistik

· Keupayaan menggunakan bahasa untuk memperoleh sesuatu , untuk menambat hati, menyakinkan dan merangsang.

Melihat Kecekapan dalam bidang-bidang tertentu.

· Keupayaan memanipulasikan objek atau simbol untuk meneroka corak, kategori dan perkaitan dan kebolehan membuat eksperimen secara terkawal dan terancang.

Muzik

· Keupayaan mencipta muzik dan mengubah lagu.

Kecekapan (body khanisthetic)

· Berkemahiran sukan, seni lakon, seni tari atau seni lukis.

Kecekapan Intrapersonal

· Keupayaan memahami perasaan dan emosi diri.

Kecekapan interpersonal

· Keupayaan memahami dan bergaul dengan orang lain.

Jenis pemerhatian

Mengikut tujuan dan aspek yang hendak diperhatikan atau dinilai iaitu:

I. Memerhati sesuatu perlakuan tanpa mebuat tafsian (interpretation) dab tanggapan (judgement). Melaporkan apa saja yang dilihat. Tafsiran bukan untuk penilaian semasa.

II. Memerhati apa-apa yang telah dirancang dan secara “open ended”. Menilai kemahiran, pengetahuan dan perlakuan.

III. Memerhati untuk jangka pendek atau jangka panjang. Penilaian dalam bentuk sekuense.

Strategi Pelaksanaan.

I. Secara berterusan mengikut keperluan yangbtelah dikenalpasti/ dirancang.

II. Menggunakan senarai semak.

III. Tindakkan susulan terhadap hasil pemerhatian

IV. Jangka masa pemerhatian hendaklah sesuai dengan kaedah dan keperluan

V. Maklum balas diperolehi daripada guru dan pelajar.

VI. Refleksi tentang pengalaman bahan dikategorikan sebagai pemerhatian.

Fungsi Pemerhatian

· Guru berpeluang memerhati perkembangan psikomotor, kognitif dan objektif pelajar.

· Guru membuat penilaian kendiri terhadap keberkesanan p&p sebagai penyampai maklumat, tutor, pemudah cara dan pendidik.

TAJUK 5 : JENIS PENILAIAN BAHASA

JENIS-JENIS UJIAN

• Ujian Formatif, Sumatif
• Ujian Kefasihan, Kemajuan
• Ujian Bakat, Pencapaian

UJIAN FORMATIF DAN SUMATIF

Ujian formatif 

Ujian yang dijalankan secara berterusan, iaitu semasa pengajaran dan pembelajaran sedang dijalankan. 

Tujuan:

Untuk mengenal pasti kelemahan yang wujud semasa pengajaran dan pembelajaran. Dapatan daripada ujian formatif ini akan memberi maklum balas kepada guru dan dengan itu guru dapat membaiki dari segi pengajarannya dan memberi tumpuan yang lebih pada tajuk-tajuk yang menimbul kesulitan kepada pelajar. Oleh itu ujian formatif adalah penting untuk menentukan sesuatu kursus atau program itu berkesan dan menepati matlamat yang ditentukan.

Contoh ujian formatif ialah ujian yang guru beri di bilik darjah seperti ujian ringkas, kuiz, kerja rumah untuk mengetahui tahap kebolehan pelajar.

Keberkesanan Menjalankan Ujian Formatif

1. Menentukan Tajuk Pengajaran

2. Menentukan Aspek dan Tahap Penguasaan

3. Menghubungkan Elemen dengan Tajuk

4. Membina Soalan Ujian

5. Mencadangkan Tindakan Susulan

Prosedur membina soalan ujian ialah seperti berikut:

i.     Menentukan tajuk pengajaran yang ingin diuji.

ii. Menentukan aspek dan tahap penguasaan yang perlu dicapai oleh pelajar bagi tajuk pengajaran berkenaan. Misalnya, pelajar perlu mendapat 80% untuk menunjukkan mereka sudah menguasai tajuk tersebut.

iii Menghubungkaitkan elemen-elemen dalam tajuk pada peringkat perlakuan berdasarkan taksonomi objektif pengajaran. Guru perlu menyusun elemen-elemen ini mengikut tahap objektif dan mengaitkannya supaya saling bertautan.

iv.  Membina soalan ujian mengikut bilangan elemen dalam tajuk, iaitu setiap elemen perlu diuji melalui sekurang-kurangnya satu soalan. Soalan ujian yang sesuai perlu dibina untuk mengukur penguasaan pelajar terhadap semua elemen ini.

UJIAN SUMATIF

Ujian sumatif ialah proses penilaian yang dijalankan secara menyeluruh pada akhir satu peringkat pembelajaran untuk menentukan tahap pembelajaran dalam kalangan murid. Ia bertujuan untuk menentukan pencapaian pembelajaran dan pemeringkatan gred murid. Satu lagi ujian sumatif ialah untuk menentukan sejauh mana objektif pengajaran dapat dicapai oleh murid.

Biasanya ia akan meliputi seluruh sukatan pelajaran untuk satu peringkat pembelajaran. Ujian sumatif boleh dijalankan selepas satu peringkat pengajaran dan pembelajaran dalam satu kursus yang tertentu. Sebagai contoh, ia boleh dijalankan pada akhir penggal, tahun atau sesi persekolahan. Guru akan membandingkan pencapaian antara calon untuk menentukan taraf kedudukan murid-murid dalam bilik darjah. 

Aspek   Penilaian Formatif   Penilaian Sumatif   Konsep Ujian yang boleh dibentuk dan ditadbir secara formal atau tidak formal bagi mengesan kemajuan atau penguasaan murid terhadap sesuatu pembelajaran Ujian yang dijalankan secara formal bagi mengesan pencapaian murid dalam tempoh tertentu persekolahan. Tujuan Mengenal pasti tahap penguasaan dan kemajuan murid dan seterusnya mengambil langkah susulan bagi membaiki kelemahan yang wujud. Mengenal pasti pencapaian pelajar untuk beberapa topik pembelajaran dan seterusnya memberikan skor dan gred pencapaian pelajar. Waktu penilaian Sepanjang pengajaran dan pembelajaran berlangsung Selepas beberapa topik pembelajaran atau pada pertengahan atau akhir penggal persekolahan. Kaedah Formal : pensel-kertas Tidak formal : pemerhatian, soal jawab, tugasan, latihan Dibuat secara individu atau dalam kumpulan Dibuat secara formal – ujian pensel-kertas, lisan. Dijalankan secara berkumpulan Selepas penilaian dijalankan   Membaiki kelemahan murid serta merta  dengan mengulang semula topik pembelajaran – pemulihan Menjalankan aktiviti pengukuhan – pengayaan Menempatkan murid mengikut kumpulan pencapaian yang sesuai. Memberikan pengiktirafan – sijil, hadiah dsb. Membaiki kurikulum / mata pelajaran

 UJIAN KEFASIHAN

• Untuk kefasihan digunakan untuk menentukan tahap mengetahui dan menguasai sesuatu bahasa. Digunakan untuk menempatkan seseorang dalam kumpulan pembelajaran yang sesuai dan pengetahuan dan kebolehan mereka.

• Digunakan untuk menempatkan seseorang dalam kmpulan pembelajran yang sesuai dengan pengetahuan dan kebolehan mereka.

• Untuk menentukan setakat mana seseorang itu mengetahui dan menguasai sesuatu bahasa secara keseluruhan

• Ujian kefasihan dinilai dari segi:

Ø  Pengucapan dan penyebutan dengan betul dan terang

Ø  Kadar kelajuan bacaan sesuai dengan bahan yang dibaca.

Ø  Intonasi dan nada yang betul

Ø  Pemilihan ungkapan yang betul

Ø  Mimic muka yang jelas sesuai untuk membayangkan sesuatu maksud dengan jelas

Ø  Pososo tubuh yang betul

Ø  Kedudukan buku yang betul

Ø  Perferakkan mata (mata pembaca yang lamah akan berhenti untuk menyerap perkataan)

Ø  Pembaca yang fasih boleh mengenalpasti struktur ayat dan mampu memecahkan ayat2 yang panjang menjadi bahagian2 kecil.

Ø  Perbuatan menunjuk ketika membaca boleh mengganggu kefasihan membaca.

• Ujian kefasihan pentng untuk mengukur kebolehan berbahasa seseorang. Kefasihan seseorang berbahasa bergantung kepada latar belakang penguasaan bahasa.
• Kefasihan mempengaruhi kemahiran berkomunikasi secara berkesan dan menjadi criteria bagi pengelompokan dari segi kebolehan penguasaannya.

UJIAN KEMAJUAN

• Setiap ujian kemajuan yang digunakan did lm kelas adalah khusus bagi sesuatu darjah dan hanya sesuai dinilai oleh guru kelas sahaja.

• Berasaskan objektif pengajaran. Pembelajaran yang telah diikuti oleh pelajar.
• Bertujuan mengukur dan menilai setakat mana pelajar2 telah menguasai bahan atau perkara2 yang diajar tentang satu2 tajuk tertentu.

• Ujian Kemajuan digunakan di dalam bilik darjah dan hanya dinilai oleh guru kelas.

• Untuk kemajuan bertujuan untuk mengukur dan menilai setakat mana pelajar-pelajar telah menguasai bahan/perkara –perkara yang diajar tentang 1 tajuk tertentu.

• Hasil daripada kemajuan membolehkan guru mengetahui denganlebih jelas tentang kemajuan setiao orang pelajar dan juga kemajuan darjahnya secara keseluruhan.

UJIAN BAKAT

• Ujian jenis ini adalah khusus untuk menelah prestasi seseorang pelajar dalam pelajaran atau kemahiran bahasa asing yang akan dipelajarinya.

• Mengesan bakat seseorang dalam menguasai bahasa asing sama ada secara khusus atau keseluruhan.

• Selalunya melibatkan data2 bahasa ayng ‘artifical’ mengandungi pelbagai unsure bahasa seperti fonetik, tatbahasa, perbendaharaan kata dan sebagainya.
• Terbahagi kepada 2 kumpulan:

i.              Berasaskan kajian besar-besaran mirip kepada bidang mekanikal.contohnya Seashore Measures of Musical Talents digunakan sehingga sekarang untuk menentukan bakat yang ada pada seseorang.

ii.             Berasaskan kepada tujuan sesuatu ujian itu dibentuk dan digunakan bagi memenuhi sesuatu kepaerluan (lebih sesuai dalam bidang bahasa).

• Kesimpulannya, ujian bakat merupakan satu ujian yang khusus untuk menelaah prestasi seseorang pelajar dalam pelajaran atau kemahiran bahasa asing yang akan dipelajarinya.

• kemahiran berbahasa yang diuji dalam ujian bakat, iaitu kemahiran mendengar, bertutur, membaca dan menulis, menjadi perkara utama dalam pendidikan bahasa.

UJIAN PENCAPAIAN

• Ujian pencapaian yang juga disebut sebagai ujian sumatif adalah jenis ujian yang diberi setelah kursus tamat dan tujuannya ialah untuk menilai hasil pengajaran. Ia diberikan untuk menilai kemajuan murid dalam pelajarannya dan juga untuk mengukur pencapaian murid secara menyeluruh.
• Ujian pencapaian ertujuan untuk menentukan setakat manakah pelajar telah emnguasai kemahiran, bahan atau isi pelajaran yang telah diajar kepada mereka.
• Soalan-soalan yang dikemukakan mestilah berkaitan dengan isi pelajaran yang telah diajar sahaja.
• Boleh dijadikan pada akhir kursus ataupun setelah tamatnya sesuatu unit pembelajaran atau mengikut penggal atau semester pesekolahan.
• Berbeza daripada ujian kemajuan.bersifat menyeluruh dan pencapaian lebih rasmi.

Contohnya UPSR, PMR, dan SPM